T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

TURUNÇGİLLERDE HARNUP GÜVESİNE DİKKAT !

Yayın Tarihi : 30.06.2022

İlimizde turunçgil ağaçları kapladığı 45 636 da. alan ve 82 671 ton üretimi ile yaş meyve ve sebze ihracatında gelişme potansiyeline sahip önemli bir yerde bulunmaktadır. (2021 Yılı, TÜİK)

İlimiz turunçgil alanlarında yürütülen Entegre ve Kontrollü Ürün Yönetimi (EKÜY) projesi kapsamında, yapılan bahçe ve tuzak kontrollerinde Harnup Güvesi (Ectomyelois ceratoniae ) zararlısının erginlerine rastlanmıştır. Bu nedenle Harnup güvesi (Ectomyelois ceratoniae ) zararlısının tüm üreticiler tarafından tanınıp, yoğunluğunun izlenmesi ve bahçelerde mücadelenin uygulanması ilimiz turunçgil yetiştiriciliği için büyük önem taşımaktadır.

Zararlının Tanımı ve Yaşayışı:

• Kelebeklerin kanat açıklığı 20-24 mm' dir. Ön kanatlar dar, soluk gri bazen de sarımsı kırmızı, birkaç beyaz leke ile süslenmiş ve daha koyu renkli enine iki çizgi belirgindir. Arka kanatlar beyaz olup damarları belirlidir. Gelişmiş larvaları 15-18 mm boyunda pembe renkli başı kırmızımsı esmer renktedir.

• Kışı depo ve doğa koşullarında meyveler içinde veya konukçusu olan ağaç kabukları altında veya çatlaklarda değişik larva döneminde geçiren kışlayan harnup güvesinin erginleri nisan ayının ilk yarısından itibaren çıkışa başlar,  haziran yarısına kadar devam eder. İkinci dölü verecek olan kelebeklerin çıkışı haziran ortalarından temmuz sonlarına kadar tamamlanır. En yüksek çıkış haziranın ikinci yarısı ile temmuzun ilk yarısı arasında olur. İkinci döl kelebeklerin haziran ikinci yarısından sonra çıkanları turunçgillerden yumurta bırakma olgunluğuna gelmiş olan göbekli portakallara ve altıntoplara özellikle unlu bit ile bulaşık meyveleri seçerek yumurta bırakırlar. Turunçgillerde 2. dölden itibaren zarar yapan harnup güvesi yılda 4-5 döl vermektedir.

Zarar Şekli:

•  Larvalar portakalların göbek kısmından girerek beslenirler. Bu beslenme sonucunda zamansız sararma ve meyve dökümüne sebep olurlar

• Turunçgillerdeki zarar belirtileri ağustos ayından itibaren başlar.

• Greyfurtlarda ise yumurtadan çıkan larva unlu bitin tatlı maddesi ile beslenip kabuğu delerek yaralarsa da gelişmesini meyve içinde tamamlayamaz. Greyfurtlarda da zarar gören meyveler, erkenden sararıp dökülür.

Zararlı Olduğu Bitkiler:

Harnup, yenidünya, nar, incir, ceviz, portakal, greyfurt, elma, armut, badem, kestane, fındık, Trabzon hurması ve üzümdür. 

Mücadele Yöntemleri:

Kültürel Önlemler:

• Turunçgil ve nar bahçeleri içinde ve çevresinde harnup ve yenidünya gibi zararlının diğer konukçuları yetiştirilmemelidir. Ticari değeri olmayan hastalıklı meyveler ağaç üzerinden toplanarak yok edilmelidir. İlk vuruklu meyve dökümünden sonra ağustos ayından itibaren 4' er gün ara ile kasım ayı ortasına kadar, yere düşen veya ağaçta sararmış olan meyveler toplanarak imha edilmelidir. Bu yolla döküm %80 oranında azaltılabilmektedir. Fakat bu kültürel önlemlerin başarılı olabilmesi için tüm turunçgil yetiştiricileri tarafından uygulanması gerekmektedir.

Biyolojik Mücadele:

•Bu zararlı ile mücadelede Bacillus thuringiensis'li preparatlar kullanılmalıdır. Turunçgillerde meyveler yumurta bırakma olgunluğuna geldiğinde Haziran'ın ikinci yarısından itibaren 10-15 gün aralıklarla 4-5 kez ilaçlama yapılmalıdır.